تأثیر تکتونیک بر مورفومتری و جورشدگی رسوبات بستر رودخانه قشلاق

نیری, هادی; امانی, خبات; امانی, اختر

تأثیر تکتونیک بر مورفومتری و جورشدگی رسوبات بستر رودخانه قشلاق

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

² کارشناس ارشد ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ دانشجوی کارشناسی ارشد مخاطرات محیطی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

فعالیتهای زمینساختی در خرد شدن سنگها مؤثر بوده و غالباً باعث تغییر در مورفومتری و جورشدگی رسوبات رودخانهها میشوند. هدف پژوهش حاضر مطالعه و بررسی تأثیر تکتونیک و گسلهای فعال بر بافت و جورشدگی بار رسوبی رودخانه قشلاق در حدفاصل سدهای قشلاق و ژاوه با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است. جهت نیل به اهداف موردنظرابتدا مطالعات میدانیصورت گرفته و از ابزارهایی مانند نقشههای توپوگرافی 1:25000، نقشه زمین‌شناسی 1:100000 و گزارشهای موجوداستفاده شد. روش کار بدین‌صورت بود کهدر محدوده تقاطع گسلها و رودخانه نمونههای رسوب برداشت شد. پس از خشک شدن، در دستگاه شیکردر هفت مقیاس غربال گردیده وشاخصهای موقعیت و پراکندگی مربوط به هرکدام از نمونهها محاسبه شد. نتایج نشان میدهد که گسلها سبب افزایش شیب بستر و افزایش نیرو و سرعت آب‌شدهکه نتیجه آن حمل انتخابی ذرات رسوب و کاهش شدید جورشدگی است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.20085656.1395.9.32.6.0

مراجع

اسماعیلی، رضا، متولی، صدرالدین، حسین زاده، محمدمهدی (1391): بررسی آثار مورفوتکتونیک در نیمرخ طولی رودخانه واز؛ البرز شمالی، استان مازندران، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، شماره 3، زمستان 1391، صص 101-114.
امانی، خبات (1394): هیدرودینامیک رودخانه قشلاق باهدف تعیین حریم توسعه کاربریها در محدوده شهر سنندج، یمانی، مجتبی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
رهنمایی، محمدتقی (1376): مدیریتزیست‌محیطیمنابعآبیرودخانه‏یقشلاقکردستان،جلد 2، تهران.
روستایی، شهرام، نیری، هادی (1391): ارزیابی فعالیتهای تکتونیکی با استفاده از نیمرخ طولی در حوضه آبریز رودخانه مهاباد، جغرافیا و برنامه‌ریزی، دوره 16، شماره 36، صص 145-164.
زمانزاده، سیدمحمد، مقیمی، ابراهیم، احمدی، امیر (1393): بررسی تأثیر زمین‌ساخت فعال بر جورشدگی و میانگین اندازه ذرات رسوبات رودخانههای مئاندری. مطالعه موردی: رودخانه کارون، شمال شوشتر، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، سال سوم، شماره 2، صص 117-129.
صادقی، سید حمیدرضا، ذاکری، محمدعلی (1392): توزیع اندازه ذرات رسوب معلق در فواصل زمانی معین در رودخانه کجور، نشریه حفاظت منابع آب‌وخاک، سال سوم، شماره دوم.
نیری، هادی (1389):تحلیلمورفولوژیکیمجرایرودخانهمهابادوتأثیراحداثسدبرآن، تحقیقاتکاربردیعلومجغرافیایی 37، 155-177.
مقصودی، مهران، نویدفر، اصغر، قنبری، محمد، رضایی، علی (1394): تحلیل کمی تأثیر لیتولوژی و تکتونیک بر نیمرخ طولی رودخانه مطالعه موردی: رودخانه اوجان چای، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، سال چهارم، شماره 1، صص 104-117
مصفایی، جمال، اختصاصی، محمدرضا، دستورانی، محمدتقی (1394): بررسی روند تغییرات مورفومتری رسوبات به سمت پائین دست تحت تأثیر عوامل هیدرولوژیک و سنگشناسی در حوضه ورتوان قزوین، نشریه علوم مهندسی آبخیزداری ایران، سال نهم، شماره 30
معتمد، احمد (1365): رسوب‌شناسی، روشهای مطالعه،جلد 1، انتشارات دانشگاه تهران
موسوی حرمی، رضا (1389): رسوب‌شناسی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.
یمانی، مجتبی، علمیزاده، هیوا (1393): تأثیر نوزمین‌ساخت در مورفولوژی شبکه زهکشی حوضه آبخیز نچی با استفاده از شاخصهای ژئومورفیک و مورفومتریک، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 29، شماره اول، شماره پیاپی 112.