1دانشجوی دکتری آب و هواشناسی دانشگاه یزد،یزد، ایران
2استاد گروه جغرافیای طبیعی(آب وهوا شناسی) دانشگاه یزد ،یزد، ایران
3دانشیارگروه جغرافیای طبیعی( آب وهوا شناسی) دانشگاه یزد ،یزد، ایران
چکیده
سامانه‌های همدیدی گوناگونی از قبیل پرفشار سیبری، کم‌فشار مدیترانه، کم‌فشار سودانی و موسمی هندوستان اقلیم ایران را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهند. در این پژوهش تغییرات فشار هسته مرکزی سامانه کم فشار سودانی برای پاسخ به این پرسش که آیا در دوره آماری این سامانه بر بارش های رگباری ناحیه کوهپایه ای داخلی ایران تاثیری داشته، مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه طی دوره 30 ساله آماری 1985 الی 2014، آمار رگبار های ایستگاه های همدید منطقه که توسط کد های دیده بانی 80 الی 99 در این ایستگاه ها ثبت و گزارش می گردند، استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و همچنین دادههای فشار سطح دریا از مرکز پیش‌بینی محیطی آمریکا اخذ و طول و عرض جغرافیایی کانون تشکیل سامانه کم‌فشار سودانی، مورد واکاوی و مطالعه قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که در فصل زمستان میانگین تعداد و مقدار بارش های رگباری در ایستگاه های همدید منطقه، در طول دوره آماری کاهش یافته و همچنین فشار هسته مرکزی سامانه کم‌فشار سودانی نیز نشان می دهد که در فصل زمستان دارای تغییرات معنی‌دار در راستای تضعیف عملکرد بارش رگبارها بوده و از تعداد و بارش آنها کاسته شده است و از لحاظ مکانی در طول جغرافیایی آن تغییر معنی‌داری رخ نداده ولی عرض جغرافیایی آن به عرض‌های پایین‌تر منتقل شده است که جابجایی جنوب‌سوی آن می تواند فرآیند ادغام آن با سامانه‌های مدیترانه‌ای و در نتیجه بارش ها را تضعیف نماید. تغییرات در فشار هسته مرکزی کم‌فشار سودانی در پائیز، در راستای افزایش میزان بارش رگبارها علی رغم ثابت بودن تعداد رگبارها در منطقه مورد مطالعه است. طول جغرافیایی محل تشکیل هسته مرکزی سامانه کم‌فشار سودانی در پائیز دارای تغییرات معنی‌داری بوده است. همچنین این سامانه از لحاظ عرض جغرافیایی در فصل پاییز تغییرات معنی‌دار نداشته ولی علامت مثبت نشان می‌دهد که به سمت عرض‌های بالاتر و شرق متمایل شده است که موجب افزایش تاثیرگذاری این سامانه در فصل پائیز بر روی ناحیه کوه پایه ای داخلی ایران شده است.
ابتدای صفحه